Yeşil çay, sağlık üzerindeki sayısız olumlu etkisi pek çok bilimsel araştırmaya konu olmuş, nitelikli içeriği ile öne çıkan bir bitkisel besin türüdür. Sağlığını korumak isteyenlerin yeşil çay tüketimine özen gösterdiği görülür. İçeriğinde barındırdığı çok sayıdaki antioksidan ve sağlığa yararlı mikro bileşenler sayesinde vücudun zinde kalmasına, günlük fonksiyonların sorunsuz bir şekilde yerine getirilmesine ve hastalıklara karşı korunmaya önemli faydaları vardır. Bu faydalardan en iyi şekilde yararlanmak adına yeşil çayın düzenli olarak tüketilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla her gün 1-2 fincan yeşil çay, ara öğünlerde diyete eklenerek bu olumlu etkilerden yararlanılabilir.
YEŞİL ÇAYIN FAYDALARI NELERDİR?
Günümüzde bitkisel tedavi yöntemlerinin popüleritesinde büyük artış gözlenmiş ve birçok bitkisel ürün sağlık beyanları ile gündeme getirilmişse de bunlar arasında etkileri bilimsel çalışmalarla kanıtlanmış olanları oldukça azdır. Yeşil çay ise bu nadir besinlerden bir tanesi olarak karşımıza çıkar. Yeşil çay, günümüzde en sık karşılaşılan sağlık sorunları da dahil olmak üzere birçok hastalığa karşı koruma özelliği bulunan çok değerli bir besindir. Bunun en önemli nedeni ise içeriğinde barındırdığı antioksidan bileşenlerdir. Güçlü etkiler sağlayan antioksidan bileşenler sayesinde düzenli yeşil çay tüketimi beyin fonksiyonlarının iyileştirilmesi, pek çok kanser türüne karşı koruma sağlanması, kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riskinin azaltılması ve daha pek çok faydayı da beraberinde getirir. Düzenli yeşil çay tüketiminin sağlık üzerindeki en belirgin olumlu etkilerinden bazıları ise şunlardır:
1. SAĞLIĞA YARARLI BİYOAKTİF BİLEŞENLER İÇERİR
Yeşil çay, her ne kadar lezzetli bir çay türü olsa da molalarda keyif almak için içilecek bir çaydan çok daha fazlasını vadeder. Yeşil çayın bir fincanı bile çok önemli miktarlarda biyoaktif bileşen içerir. Bunlar arasında en önemlilerinden bir tanesi olan polifenoller, vücutta inflamasyonun azaltılmasına yardımcı olarak birçok hastalığa karşı koruyu etki sağlar. Polifenoller arasında yeşil çaya özgü olan ve bu güçlü olumlu etkilerin birçoğundan sorumlu olan bileşen ise kateşinlerdir. Kateşinler, özellikle de yeşil çayda bol miktarda yer alan epigallokateşin gallat adlı kateşin türü, hücre hasarının önlenmesi başta olmak üzere vücutta önemli koruyucu etkileri bulunan doğal antioksidanlardır. Bu antioksidanlar vücutta dolaşan ve kansere yol açan serbest radikallerin uzaklaştırılmasını sağlayarak hücrelerin kanserleşmesinin önüne geçer. Aynı zamanda yeşil çay diğer birçok çay türüne oranla mineral içeriği de yüksek olan bir içecek olduğundan vücudun mikro besin ögelerine olan gereksiniminin tam olarak karşılanmasına yardımcı olur.
2. BİLİŞSEL FONKSİYONLARI GELİŞTİRİR
Yeşil çay, kahve kadar olmasa da içeriğinde önemli bir miktarda kafein barındırır. Bu miktar kafeinin gerginlik ve çarpıntı gibi olumsuz etkilerini göstermeden sağlık açısından olumlu etkilerini sağlaması için ideal miktar olarak tanımlanabilir. Kafein, gün içerisinde daha canlı ve zinde hissetmenizi sağlarken aynı zamanda bilişsel fonksiyonların korunmasına da yardımcı olur. Kafein, beyinde bir inhibitör nörotransmitter olan Adenozin'i bloke ederek dopamin ve norepinefrin gibi nöronları destekleyici nörotransmitterlerin miktarını arttırır. Aynı zamanda ruh halinin iyileştirilmesi, reaksiyon süresinin hızlandırılması ve hafızanın güçlendirilmesi gibi bilişsel fonksiyonların geliştirilmesine ilişkin etkiler sağlar. Kafeine ek olarak yeşil çayda L-teanin olarak adlandırılan ve kan beyin bariyerini geçebilen bir aminoasit yer alır. Bu aminoasit anksiyetenin önlenmesini sağlayan GABA nörotransmitterinin aktivitesini arttırır. Beyinde dopamin ve alfa dalgalarının üretimini de arttırarak bilişsel faaliyetleri güçlendirir, Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıklara karşı koruma sağlar.
3. YAĞ YAKIMINI HIZLANDIRARAK FORMUN KORUNMASINA YARDIMCI OLUR
Yapılan birçok bilimsel araştırmada düzenli olarak yeşil çay tüketiminin yağ yakımını hızlandırdığı ve metabolizma hızını arttırdığı gibi önemli etkiler fark edilmiştir. Bu nedenle yeşil çay tüketiminin kilo kontrolünün sağlanmasını kolaylaştırdığı, kilo vermeyi hızlandırdığı ve obeziteyi önlemeye yardımcı olduğu öne sürülmektedir. Tüm bu olumlu etkilerine karşın yeşil çay, kalori içeriği oldukça düşük olan bir içecektir. Bir fincan yeşil çay yalnızca 2 kilokalori enerji içerir. Sıfıra yakın enerji içeriği barındırması ve zayıflamaya yardımcı olması nedeniyle yeşil çay, zayıflama diyeti uygulayan kişilerin de güvenle tüketebileceği sağlıklı içecekler arasında yer alır.
4. KRONİK HASTALIKLARINA KARŞI KORUR
Yeşil çayın önemli etkilerinden bir diğeri ise kronik hastalıklara karşı koruma sağlamasıdır. Yapılan bilimsel araştırmalara bakıldığında birçoğunda yeşil çayın insülin direncini azalttığı ve kan şekeri seviyelerini dengelediği görülmüştür. Bu özelliği sayesinde yeşil çay, diyabet hastalarında kan glukoz seviyesinin regüle edilmesini sağlarken sağlıklı bireylerde de hastalığa yakalanmayı önlemeye yardımcı olur. Dünya genelinde ölümlere en çok neden olan kalp ve damar hastalıklarından korunmak için de yeşil çay oldukça değerli bir besindir. Düzenli olarak tüketildiğinde yeşil çay; kandaki total kolesterol, LDL kolesterol ve trigliserit düzeylerini düşürerek kalp ve damar hastalıklarına karşı önemli bir koruma sağlar.
5. KANSERE YAKALANMA RİSKİNİ AZALTIR
Hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalması ile ortaya çıkan kanser, dünya üzerinde kalp ve damar hastalıklarından sonra en çok ölüme neden olan ikinci hastalık grubudur. Yeşil çayın barındırdığı önemli antioksidan içeriği, hücrelerde oksidatif hasarın oluşumunu önleyerek göğüs kanseri, prostat kanseri ve kolorektal kanserler başta olmak üzere tüm kanser türlerine karşı koruyucu etki sağlar. Bu konuya ilişkin yapılan birçok bilimsel araştırmada da düzenli olarak yeşil çay tüketme alışkanlığı olan bireylerin kansere yakalanma konusunda çok daha düşük bir risk taşıdığını vurgulamaktadır. Yine aynı şekilde kanser tedavisi alan kişilerde de tedavide başarı oranının artırılması ve toparlanma süresinin kısaltılması açısından yeşil çay tüketimi oldukça etkilidir.
YEŞİL ÇAY NASIL TÜKETİLMELİDİR?
Yeşil çayın saymakla bitmeyen olumlu etkilerinden faydalanabilmek için günde 2-3 fincan tüketilmesinde fayda vardır. Fakat bu konuda dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Öncelikle yeşil çay, bilinen ve kalitesinden emin olunan markaların ürünlerinden seçilmelidir. Açıkta satılan ve uzun süredir beklemiş olan yeşil çaylar yabancı madde karışımı, nem artışı ve aflatoksin oluşumu açısından riskli olabileceğinden vücutta faydadan çok zarara neden olabilir. Yine aynı şekilde düşük kalitedeki yeşil çaylar aşırı düzeyde florür içerebilmektedir. Düzenli olarak aşırı florür barındıran bu çayların tüketilmesi de yine vücutta çeşitli olumsuz etkilerin gözlenmeye başlamasına neden olabilir. Bilinen markalardan satın alınan yeşil çay, doğru demlenme süresine dikkat edilerek hazırlanmalıdır. Gereğinden fazla kaynatılmış yeşil çayda yukarıda belirtilen biyoaktif bileşenler zarar görebildiğinden istenen olumlu etkiler elde edilemeyebilir. Bu nedenle kaynamaya yakın su içerisinde 5 dakika kadar demlendirilmiş çay, içime hazır hale gelmesi için yeterlidir. Bilinen markalardan temin edilen poşet yeşil çaylar da tercih edilebilir. Sade olarak veya içerisine tercihe göre limon, fesleğen, nane gibi farklı baharatlar da eklenerek tüketilebilir.
Sağlık üzerindeki olumlu etkileri saymakla bitmeyen bir içecek olan yeşil çay, günde 2-3 bardak tüketilebilir. Fakat herhangi bir kronik hastalığı bulunan, hamileler veya ilaç kullanan kişiler düzenli yeşil çay tüketimine başlamadan önce mutlaka hekimlerine danışmalı, hekimlerinin herhangi bir sakınca görmemesi halinde yeşil çay tüketmeye başlamalıdır. Bu nedenle eğer siz de tıbbi açıdan yeşil çay tüketiminizin önünde herhangi bir engel bulunmuyorsa düzenli olarak yeşil çay tüketmeye başlayabilir, sağlığınızı korumaya yardımcı olabilirsiniz.
YEŞİL ÇAY NASIL YAPILIR?
1. Adım: Yeşil Çay Yaprakları ve Araçlarını Hazırlayın
Yaprak, çay poşeti ve toz formlarında yaygın olarak bulunan yeşil çay çok yönlü bir çaydır. Sadece tercih ettiğiniz yeşil çay türünü değil, aynı zamanda demlemek için kullanmak istediğiniz formu da seçerek başlamalısınız.
Yeşil çayı poşet olarak hazırlamak isterseniz, üzerinde ki talimatları takip edin. Yaprak halinde yeşil çay demlemek istiyorsanız, yaprakları demlemek için bir çay süzgeci kullanmanız gerekecektir.
Özellikle yeşil çay demlemek için ayrı bir çaydanlık kullanmanızı öneririz. Tamamen gerekli olmasa da bu diğer bitkisel karışımlardan lezzet kirliliğinin önlenmesine yardımcı olur ve farklı yeşil çay aroması profilini korur. Demlemek için cam, seramik, kil, porselen veya paslanmaz çelik çaydanlıkları tercih edin, plastik ve alüminyumdan uzak durun.
2. Adım: Suyun Sıcaklığı
Nefis bir fincan yeşil çay demlemek doğru suyu kullanarak başlar. Musluk suyunun ve sert suyun kullanılmasını tavsiye etmiyoruz. Çünkü yeşil çayın narin lezzet profilini değiştirebilen kimyasal maddeler içeriyor. Bunun yerine, en iyi tadı almak için filtrelenmiş veya arıtılmış su kullanın.
Yeşil çay aroması bileşikleri yüksek su sıcaklıklarına duyarlıdır. Siyah çaydan farklı olarak, yeşil çayı çok sıcak olan suyla demlerseniz, acı ve hoş olmayan bir lezzet elde edeceğiniz anlamına gelir. Bunun yerine yeşil çayınızı, yeşil çay için ideal sıcaklık aralığı olan 80 ila 85 derece suyla demlemeyi hedefleyin.
En doğru sonuçlar için, dahili bir sıcaklık göstergesi veya bir termometreli bir çaydanlık kullanabilirsiniz. Alternatif olarak, ocakta su kaynatın, biraz ılındırın ve mükemmel bir çay için yaklaşık 45 ile 60 saniye boyunca beklemesini izin verin.
3. Adım: Demleme
Lezzeti en iyi şekilde geliştirmek için, çaydanlık veya çay demliğinizi bir bardak çay için hazırlayın. Yeşil çayı lezzet tercihlerinize bağlı olarak 3 ila 5 dakika boyunca demlenmesine izin verin. En iyi sonuçları elde etmek için 3 dakika demleme ve her 30 saniyede bir tadımı öneriyoruz.
4. Adım: İstenilen Lezzet
Yeşil çay olduğu gibi tüketilebilir veya kendine özgü yeşil çay için baharat ve tatlandırıcılar ekleyebilirsiniz. En yaygın kullanılanlar limon suyu, tarçın çubukları ve baldır. Buzlu yeşil çay yapmak için buzla servis yapmadan veya buzdolabında daha fazla soğumadan önce çayın oda sıcaklığına kadar soğumasını bekleyin.
