Emeklilikte Yaşa Takılanlar, yapılan açıklamaları ve son dakika gelişmelerini takip etmeye devam ediyor. Son olarak Bakan Vedat Bilgin tarafından yapılan açıklamanın detayları sorgulanırken; 'EYT ne zaman çıkacak, EYT çıkacak mı? EYT'de son gelişmeler nedir?' sorularının cevabı haberimizde...
EYT'DE SON DURUMU BAKAN VEDAT BİLGİN AÇIKLADI! EYT NE ZAMAN ÇIKACAK?
EYT'nin çıkacağı tarihe dair Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndan henüz kesin bir bilgi gelmed fakat Bakan Bilgin, asgari ücretin açıklaması ve 3600 ek göstergenin meclisten geçmesinden sonra sıranın EYT'ye geldiğini söyledi.
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, EYT'ye dair şu açıklamayı yaptı:
"Emeklilikte Yaşa Takılanlar(EYT) meselesi masamızda. Türkiye'nin emekçileri endişe etmesinler. Türkiye'nin her bir sorunu önümüzde çözülmesi gereken bir dosya olarak duruyor. Bu yılın sonuna kadar bu yolda önümüzde olan bütün dosyaları çözeceğiz. Alternatif çözüm önerilerine çalışıyoruz."
EYT NEDİR, KİMLERİ KAPSIYOR?
8 Eylül 1999'da yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile emekli olmak için aranan sigortalılık süresi; erkek için 25, kadın için 20 yıl ve prim ödeme 5 bin gün şartlarının yanına ilaveten yaş şartı getirildi.
8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanların yeni şartlara entegrasyonu da sigortalılık süresine göre kademeli olarak sağlandı.
Özetle, emekli olmak için üç şartın (sigortalılık süresi, prim ödeme ve yaş şartının) birlikte sağlanması gözetilmeye başladı. Açılımı "Emeklilikte Yaşa Takılanlar" olarak bilinen EYT, 1999 öncesinde işe giren kadınlarda 5 bin prim günü ve 20 hizmet yılı, erkeklerde ise 5 bin prim günü ve 25 hizmet yılıyla emekli olma şartıyla kabul ediliyordu.
8 Eylül 1999 tarihinde çıkartılmış olan kanunla bu durum emekli olabilmek için eklenen üçüncü bir yaş haddi ile güncellendi. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların yeni duruma geçişi de sigortalılık süresine uygun olarak kademeli bir şekilde gerçekleştirildi. Böylece emekli olunabilmesi için sigortalılık süresi, prim ödeme ve yaş şartı kesin olarak aranmaya başladı.
9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlayıp prim ve yıl şartını tamamlamış ancak yaşını henüz doldurmamış vatandaşlar EYT kapsamında kabul ediliyor fakat 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olan vatandaşlardan bazılarının primleri henüz dolmadığından, burada iki seçenek öne çıkıyor.
- Birincisi: Primleri henüz dolmayan vatandaşların primlerini tamamladıklarında emeklilik hakkı kazanmaları.
- İkincisi: Primleri henüz dolmayan vatandaşların primlerini borçlanma yöntemleriyle tamamlamaları.
Düzenleme çıktıktan sonra vatandaşlar eğer primleri tamamsa emekli olabilecek yalnız primi eksik olması durumunda, primi tamamlandığında emeklilik hakkını kullanacak.
İlaveten, kadınların doğum, erkeklerin askerlik borçlanmalarıyla bu primleri tamamlama hakkı da olacak.
EYT YASASI FORMÜLLERİ NEDİR?
EYT için Almanya ve Finlandiya formülleri araştırıldıktan sonra 6 aşamalı çözüm şöyle olacak:
- Kapsam belirlenecek
- Emeklilik şartları tespit edilecek
- Mali boyutu hesaplanacak
- Maaş hesabı yapılacak
- Uygulama biçimi tespit edilecek
- Taslak yazılıp karar alınacak
EYT'DE TALEPLER
Takvim'de yer alan habere göre, borçlanma için farklı talepler bulunuyor. 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olup askerlik borçlanmasıyla işe girişi 8 Eylül 1999 öncesine çekebilenler de kendilerinin EYT'li sayılmasını talep ederken; staj sigortasının başlangıç sayılıp sayılmayacağı da araştırılmaya devam ediyor. Bunun için borçlanma imkanı talepleri bulunuyor.
Bu durumda stajını 9 Eylül 1999 öncesinde yapmış ancak çalışmaya daha sonra başlamış olanlar da EYT kapsamına girebilirken; 4 Ekim 2000 öncesinde oda ve vergi kaydı olup Bağ-Kur kaydı olmayan esnaf geriye dönük borçlanma talep ederek EYT kapsamına girmek istiyor.
MAAŞ DÖNEMLERİ 3'E AYRILACAK
EYT'lilerin emeklilik hakkına kavuşmalarından sonra maaş hesapları üç dönem olarak yapılacak.
Buna göre 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008'in 10'uncu ayından sonraki dönem olmak üzere üç ayrı hesaplama yapılacak.
Buna göre, hem aylık bağlama oranları değişiyor hem de güncelleme rakamlarında farklılıklar bulunuyor.
