Milyonlarca vatandaşın beklediği staj müjdesi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'den geldi. EYT'ye illişkin son gelişmeleri paylaşan Bakan Bilgin, milyonlarca vatandaşın erken emeklilik yolunu açacak staj müjdesini duyurarak staj sigortası ile ilgili yaptıkları çalışmanın detaylarını paylaştı. İşte erken emekli olmak isteyenlerin her gün merakla takip ettiği EYT'de son gelişmeler...
BAKAN BİLGİN'DEN STAJ PRİMLERİNE YEŞİL IŞIK
"Stajda sağlık sigortası yapılıyor ama emeklilik sigortası yapılmıyor. Çok eski bir düzenleme. Bu konunun yeniden ele alınması gerekiyor. Ben bu konuda bir çalışma yaptırıyorum. Bunun sonuçları ne olur? Bu EYT kapsamında da bunu değerlendirmek gerekir" ifadelerini kullanan Bakan Vedat Bilgin, staj süresinde yapılan sigortanın yalnızca sağlık değil emeklilik için de geçerli olacağına ilişkin yeşil ışık yaktı.
Sabah'ın haberine göre, hali hazırda geçerli kanunda, staj ya da çıraklık sigortasında sadece iş kazası ve meslek hastalığına karşı sağlık primleri yatırılıyor. Bu primler kısa vadeli sigorta kollarından sayıldığı için emeklilik hesabında kullanılamıyor. Bu durumda staj sigortasının yapıldığı tarih de sigorta başlangıcı olarak kabul edilmediği için emeklilik hesaplaması bu tarihe göre değil uzun vadeli sigorta kollarından primlerin yatırıldığı günden başlatılıyor. 8 Eylül 1999 öncesinde staj ya da çıraklık ile ilk sigortası yapılan birçok vatka9ndaş daha sonra çalışma hayatına 1999 sonrası başladığı için EYT kapsamına da giremiyor.
HEM BORÇLANMA İMKANI HEM SİGORTA BAŞLANGICI
Daha önce staj ya da çıraklık sigortası yapılmış vatandaşları bu süreleri borçlanmak istediklerini ve başlangıç sayılması ile ilgili talepleri olduğunu yazmıştık. Ayrıca 5510 sayılı yasanın 41. Maddesinde staj ve çıraklık için borçlanma imkanına emsal teşkil eden bir maddenin bulunduğunu da belirtmiştik. İlgili maddeye göre avukatlar stajda geçen sürelerini borçlanarak emeklilik hesaplarında saydırabiliyor. Aynı şekilde sigortadan önce doğum yapan anneler borçlanma yapamazken staj yapan annelere bu hak veriliyor. Böylece staj doğum borçlanması işlemlerinde sigorta başlangıcı olarak kabul ediliyor. Bu iki örnek aslında staj ve çıraklık sigortalıların hem borçlanmaya imkan verdiğini hem de başlangıç sayılabileceğini gösteriyor.
YENİ SİSTEMDE NE DEĞİŞECEK?
Yapılan çalışma iş hayatına staj ya da çıraklık ile başlayan vatandaşları kapsıyor. Staj ya da çıraklık sırasında kendilerine sigorta yapılan ve primleri ödenen bu vatandaşlar çalışma kapsamına giriyor. Bu süreçte staj ya da çıraklık sigortası yapıldığında bir sigorta kartı ve numarası da veriliyor. Bu numara tüm çalışma hayatı boyunca geçerli oluyor.
Staj sürelerinden yapılan primler sağlık primleri olduğundan kazancın yüzde 32'si değil yüzde 12'si prim olarak ödeniyor. Borçlanma hakkı verildiğinde hak sahipleri staj ya da çıraklıkta geçen sürelerdeki primlerinin kalan yüz de 20'lik kısmını bugünkü asgari ücret üzerinden ödeyerek uzun vadeli sigorta kollarından saydırmış olacak. Böylece o süreler emeklilikte kullanılacak. Bu süreler borçlanıldığında ilk sigorta olunun tarih de başlangıç sayılmış olacak. Bu da erken emeklilik imkanı ya da EYT imkanı sağlayacak.
EMEKLİLİK TARİHİ 2 - 3 SENE GERİ ÇEKİLECEK
Staj ve çıraklık çalışması sonunda bazı sigortalılar EYT kapsamına girecek. Stajını 8 Eylül 1999 öncesinde yapmış olan sigortalılar işe giriş başlangıç sayıldığında otomatik olarak EYT kapsamına girecek. Prim ve yıl şartını da tamamladıklarında EYT'den yararlanmış olacaklar. Staja başlama tarihinin başlangıç sayılması halinde birçok sigortalı için erken emeklilik gündeme gelecek. EYT düşünülmediğinde bile yaş şartı 2-3 sene geri çekilebilecek.
Şu anki mevzuata göre 18 yaşından önceki primler ve işe giriş tarihi fiili çalışma olduğu sürece geçerli sayılıyor. Kadınlar için 20 erkekler için 25 olan yıl şartı 18 yaşından sonra başlıyor. Yasal düzenleme yapıldığında işe giriş tarihleri otomatik olarak başlangıç olarak geçerli olacak. Ancak bunun için sürelerin de uzun vadeli sigorta kollarından olması gerekiyor.
